Port Ne Demektir?
Bilgisayar terimleri arasında yer alan Port kelimesine sık sık kullanılmaktadır.Sizde bu port kelimesini sık sık duyuyor fakat hiç bir fikir yürütemiyorsanız size Port’un ne demek olduğunu, ne işe yaradığını bu yazımızda anlatmaya çalışacağız.
Port kelimesinin Türkçe karşılığına baktığımız zaman “Liman” olduğunu görürüz.Peki bilgisayar dünyasında Port terimi neyi karşılamaktadır.Limanların ne iş yaptığını biliyorsak Port’larında aynı işi yaptığını ve aynı anlama geldiklerini göreceksiniz.Limanlar nasıl gemilerin yük indirip bindirdiği yerler ise Port’lar da veri alıp veri götürme görevi görürler.Tıpkı bir limana yük bırakıp yük alan gemiler gibi.Portlarda belirli bir bilgiyi alir ve gerekli yere götürür.
Bu benzetmeden sonra teknik olarak da açıklamak gerekirse en basit haliyle kablo girişi demek mümkündür.Dış birimlerle bilgisayarlar arasındaki bilgi alışverişini port dediğimiz aparatlar sağlamaktadır.Örnek olarak dış birim diye tanımladığımız klavye, mause, yazıcı gibi araçlardan bilgi alışverişini sağlayan birimdir.
Port Nasıl Çalışır?
Dis birimler için özel olarak tasarlanmis portlar vasitasiyla bilgisayara baglanir ve onunla haberlesir.Portlar donanimcilar için kablo girisi demektir ama elektrige baglanan degil bilgisayara baglanan kablo girisleridir.
Yazilimci dünyasinda port kavrami daha degisiktir; Yine ayni sekilde belli bir limandan bilgiyi alir belli bir limana götürür.Ama yazilim dünyasinda port herhangi bir fiziksel baglanti yeri degil, mantiksal bir baglanma seklidir.Hardware degil software olan pop3 (110. port)(Post Office Protocol Ver3) ve www-http (80. port)(World Wide Web) gibi portlar bizim suan islemicegimiz yazimlicilarla ilgili ayri bir konudur.
Port Çeşitleri
Seri Port: 9 ve 25 pinden olusan iki çesidi vardir.Bir seferde bilgisayara sadece bir bit yollayabilir.Gunumuzde yerini daha hizli olan USB ile PS/2 portlarina birakmaya baslamistir fakat seri porta baglanabilen aygitlar evlerimizde mevcut oldugu ve onlari çöpe atamicagimiz için hala kullanilmaktadir.Bu porta fare, modem gibi cihazlar baglanabilinir. yavas ama stabil yani saglam ve temiz bir veri yoludur. Seri baglanti için en fazla 10 metre uzunlukta kablolar kullanilabilinir.
Paralel Port: Seri porta göre hizli olmasina ragmen ayni stabiliteyi saglayamaz. Çogunlukla yazici baglantisi için kulanilan bir porttur. Bu baglanti noktasina ayni zamanda LPT(LinePrinTer) de denmektedir. Bu portun bir pini bir seferde 8 bit veri gönderebilir. DB25 isimli portu kullanir.DB25 ismindeki 25 rakami kablo girisindeki pin sayisini ifade etmektedir. Yazici ve tarayici bu portu kullanmaktadir.Gunumzde paralel port seri port gibi yerini USB ye birakmaya baslamistir. dogabilecek sorunlardan kaçinmak için uzunluklari 5 metreyi asan kablolar kullanilmamalidir. Hedef aygit sadece PC tarafindan gönderilen komutlari islemekle kalmiyor PC’ ye kendisi de veri gönderebiliyor.
PS/2 portlari: Klavye ve fare için kullanilirlar. Kablo girisleri fare ve klavye için farkli renktedirler.Bunlara takilacak donanim girisleride farkli renkleri içerirler; böylece karisiklik önlenir.PS/2 Portlari IBM tarafindan gelistirilmistir. Yeni çikan bazi anakartlar ps/2 yi desteklemiyor onun yerine usb kullaniyorlar.
SCSI portu (Small Computer System Interface): SCSI portun islevi çok sayida aygiti arka arkaya bilgisayara baglamak olarak özetlenebilir, bu sayi en fazla 15 dir. Sabit diskleri, CD-ROM aygitlarini ve diger çevresel birimleri destekler.SCSI anakart üzerinde standart olarak gelmez.Bunun için ekstra bir SCSI karti gerekmektedir. Kablo uzunlugu 3 metreyi geçmemelidir.
RJ-11 portu (Telefon hatti portu): Modem için kullandiginiz porttur.Içerisinde 6 tane ince kablo bulunmaktadir.Modem kablolarin uzunlugu 50 metreyi bulabilir.
RJ-45 portu (Ethernet karti portu): Network baglantisi için kullanilir. Içerisinde 8 tane kablo için kanallar bulunmaktadir. Kablo boyu 100 metreye kadar cikabilir.
USB portu: Hemen hemen her aygit için kullanilabilen bir baglanti çesididir. Oldukça hizli veri transferi saglayan bir baglanti standardidir. Saniyede 480 Mbps(57 Mega byte/saniye) veri transfer edebiliyor ve tek bir porttan 127 tane cihaz baglanabiliyor.2001 yilinda çesitli büyük firmalar tarafindan USB 2.0 gelistirildi.USB 2.0 diger eski USB versiyonlariyla uyumludur.USB kablosunun içinden 4 tane ince hat geçmektedir. Bunlar veri alip vermeye güç saglamaya ve sinyal üretmeye yarar. USB kablosunun uzunlugu en fazla 5 metre olabilir.
IEEE 1394 Firewire portu: IEEE 1394 portu hizli veri transferi yapabilen bir baglanti standardidir. Günümüzde hala popüler olarak laptoplarda ve digital cameralarda kullanilir.
Oyun portu: Ses karti üzerindeki dördüncü baglanti noktasi oyun portuna aittir. Buraya joystick, gameped ve direksiyon gibi oyun kumandalari baglanabiliyor. Kablo uzunlugu 5 metreyi asmamalidir.
Ses karti konnektörleri: Ses kartlari artik bazi anakartlarda tümlesik olarak gelmektedir(Onboard).Sesin giris ve çikislari bu konnektörler vasitasiyla saglanmaktadir. Bunlarin renkleride standarttir.Speaker için yesil, mikrofon için pembe ve ses girisi için de mavidir.Bazi ses kartlarinda Tv sesi icin siyah renkli line in konnektörü de bulunmaktadir.
Vega Portu:Her bilgisayar VGA portuna sahiptir. VGA kablosu her iki ucunda da PC ve monitör baglantilarina uygun 15 pinlik uçlara sahiptir. VGA sinyalinin aksi durumlarda epey zayiflayacagindan hareketle, resim kalitesinin de düsmemesi için kablo uzunlugu üç metreyi asmamalidir.
1.) Klavye ve Mouse Portu: Bu portlar ile klavye ve mouse gibi aygıtlarımızı pc’ye bağlarız. Dışarıdan gireceğimiz bilgiler ve yapmak istediğimiz herşeyi kontrol eden bu iki aleti anakarta bağlayan yuva burasıdır. Bu aygıtlar ayrıca USB portu üzerinden de bağlanabilmektedir.
2.) Paralel Port: Eski bir iletişim birimidir ve yeni nesil bilgisayar anakartlarında kullanılmamaya başlanmaktadır. Çok küçük veri transfer hızlarıyla (Baud rate) çalışmaktadırlar.
3.) Seri Port: RS232 olarak ta adlandırılabile bu port’ta eski bir bağlantı arabirimidir ve yine paralele port gibi yeni nesil kartlarda kullanılmamaya başlanmaktadır. Seri protta veri transferi RX ve TX olarak adlandırılan iki bacak vasıtasıyla iletilmektedir.
4.) USB Portu: Yeni nesil iletişim teknolojisi olarak kullanılan USB 480Mbit/Saniye veri transfer hızına ulaşmaktadır. Bağlantı kablo sayısının az olması ve ergonomik bir bağlantı yapısıyla hemen hemen tüm aletler artık bu arabirimi desteklemektedirler. Bilgisayardaki usb port sayısı kasa önü ile birlikte genellikle 4 taneden fazladır.
5.) Ethernet Portu: Resimde gözüken en üstteki port RJ 45 olarak adlandırılan ethernet portudur ve bilgisayarın ağ ile bağlantılı olmasını ve internete bağlanmasını sağlamaktadır.10 pinli olan bu konnektör telefon kablosunun uç yapısına bezmektedir.
6.) Ses Portları: Bilgisayardaki sesli verileri işleyen ses kartının çıkış portlarıdır. Hoparlörler bu soketlere bağlanırlar. 5+1, 2+1. 7+1 gibi formatları destekleyen türleri bulunmaktadır.
Tüm bu port ve parçaların haricinde anakart üstünde bios adı verilen ve anakartın özelliklerini ve çalışma ayarlarını belirleyen ve bilgisayardan ayarlanabilen entegreler bulunmaktadır. İşlemciler overclock yaparken veya kart üzerindeki sabit bazı ayarları değiştirirken bios yeniden ayarlanmalıdır. Bios haricinde çeşitli görevleri olan birçok entegre ve harici elektronik aygıt’ta, anakartın bir düzen içinde olmasını ve diğer donanımlar ile uyum içinde çalışmasını sağlamaktadır.
merhaba admin acil yardimin lazim. Simdi benim bilgisayarda gigabyte ga-f2a78m-d3h anakart var ve amd r7 series ekran karti var ben ekran karttaki dvi portunu kullaniyorum monitor icin ama benim ikinci monitorum vga destekle ekran kartinda vga girisi yok simdi ben hem ankarttaki vgs girisini hemde ekran kartindakin dvi girisini kullanabilirmiyim?
ben pek birşey anlamadım daha iyi anlatabilirsiniz…